Plant ruim voor het kopen van een nieuw huis een geldboompje. Want wie denkt er met de koopprijs te zijn, komt bedrogen uit. Natuurlijk wisten we dat van te voren en hadden we er rekening mee gehouden. Toch is het even slikken. Het venijn zit hem in het meer- en minderwerk, vergelijkbaar met de optielijst bij nieuwe auto’s. In ons geval staan er zo’n kleine 30 punten op. De mogelijkheden variëren van de aanleg van zonnecellen en het verlengen van woon- en badkamer tot een centraal stofzuigsysteem, meer stopcontacten en een extra buitenkraan.

Het is buitengewoon verleidelijk om alle mogelijkheden aan te kruisen, maar daar wordt het huis grofweg 70.000 euro duurder en wij bepaald niet vrolijker van. Maar ja, wie wil er geen centrale stofzuiger? Nou, wij niet. Voor die 1500 euro kunnen we nog heel veel jaren een stel losse ’kruimeldieven’ verslijten. En dankzij het schrappen van subsidies, zijn zonnepanelen niet meer te betalen. Hoe graag we het ook willen – je koopt niet voor niets een milieuwoning – vinden we de 41.000 euro extra te gortig. Dat geldt ook voor het 10.000 euro kostende dakterras. Zonde van het geld. We hebben er nu ook een, maar zitten altijd in de tuin.

Ondanks onze tamelijk nuchtere inslag, zien we de teller razendsnel oplopen. Soms levert het aanvinken van opties gek genoeg geld op. Al is het bitter weinig. Dat is het verschil met de optielijst van een nieuwe auto. Het laten vervallen van een binnenmuur bijvoorbeeld scheelt nog geen 500 euro. Aan meerwerk wordt goed verdiend. Het was onvermijdelijk: we moesten op de rem trappen. Geld is net als water; het stroomt weg. Het wikken en wegen tussen noodzaak en luxe kost avonden. Extra stopcontacten zijn onontbeerlijk en een tweede buitenkraan reuze handig om de tuin te sproeien. De verlengde woon- en badkamer zijn pure luxe, maar maken het huis wel erg plezierig.

Kiezen is het belangrijkste begrip bij het bouwen van een huis, weten we inmiddels. Het geld is immers een keer op. Toch selecteren we nog een stuk of vijftien mogelijkheden. We kruisen bewust de verlengde woon- en badkamer aan, laten het dakterras voor wat het is, maar opteren wel voor een elektrische garagedeur. Na veel wikken en wegen, hakken we de knoop door. Een aantal andere uitgaven moet maar even wachten. Dat is de consequentie. Maar : als we het doen, doen we het goed. Anders is al die heisa niet nodig en kunnen we beter een verre reis maken. We bouwen dit huis per slot van rekening maar één keer.