Ze slaakt een diepe zucht. Niet gek bij het 119e ei. Gelegd om een uur of elf, in het pikkedonker, op het strand van Sukemade, Oost-Java. Zonder dat ze het merkt, worden de eieren voorzichtig weggehaald. Om te zorgen dat haar bedreigde soort overleeft.

We zitten er letterlijk met ons neus bovenop. Samen met een ranger. De schildpad is pakweg een meter groot en een dikke 200 kilo zwaar. Ze is een meter of vijftig het strand opgekropen, heeft er een fikse kuil gegraven en er haar eieren gelegd. Vlak voordat ze met haar poten zand over de eieren gooit om ze te bedekken, haalt de ranger ze weg. We tellen er uiteindelijk 119. Als de green turtle naar haar gevoel genoeg zand over de eieren heeft geschoven, blijft ze dik een half uur uitgeput liggen. Dan begint de terugtocht naar zee. Nog behoorlijk rap schuift ze zich vooruit, een duidelijk spoor in het rulle zand achterlatend. Na een minuut of tien heeft ze de zee bereikt, laat zich overspoelen door de hoge golven. Nog één zet en weg is ze.

We volgen die avond drie schildpadden. Ze leggen achtereenvolgens 119, 94 en 81 eieren. Elke avond, als de zon onder is, komen er onder andere green turtles eieren leggen op het uitgestorven strand van Sukamade. Om er te komen moet je met een 4×4 een bergpas over en wat kleine riviertjes oversteken. Na een hobbelige tocht van 1,5 uur door prachtige natuur, dorpjes en langs grote koffie-, rubber- en cacaoplantages kom je in Sukamade. We slapen in een guesthouse. Relatief grote kamers, een toilet en een gemetselde bak met water. Je schept er met een plastic bakje wat water uit om je gezicht te wassen of tanden te poetsen en spoelt alles via het toilet weg. Simpel, maar doeltreffend.

Vlak na aankomst zetten we eerst 170 baby-schildpadden uit. Want de geraapte eieren worden in een speciale ruimte in zand ingegraven. Als ze uitkomen, schuifelen de schildpadjes een dag of zestig in een zand- en later in een waterbak. Zijn ze eenmaal groot en sterk genoeg, dan worden ze uitgezet op het strand. Slechts twee procent van alle baby-schildpadjes lukt het uiteindelijk om te overleven en volwassen te worden. Vaak worden ze al op het strand opgegeten door vogels of racoons of zijn ze later een lekkernij voor humpback-whales. Het duurt een jaar of twintig voordat de vrouwtjes weer op hetzelfde strand hun eieren komen leggen. Inderdaad, hetzelfde strand. Bijzonder dat ze weer terugkeren naar de plek waar ze vandaan komen.

We hadden al green turtles gezien op het strand van Oahu (Hawaii) en er tijdens het snorkelen een stuk mee meegezwommen. Maar ze eieren zien leggen op zo’n korte afstand is wel iets anders. We zitten er bij, kijken ernaar en zien de ranger zijn werk doen. Niemand verder in de buurt. Zo volgen we dus ook de andere twee. Als ze alledrie weer in zee zijn, keren we ‘s nachts terug naar het guesthouse. Onder het zand en het zweet proberen we toch nog wat te slapen, met op de achtergrond krekels, apengekrijs en het geroep van gekko’s.